przeczulica-skory-co-to

Przeczulica skóry – czym jest hiperestezja?

Gdy delikatny dotyk, ubranie czy lekki podmuch wiatru powodują ból lub silny dyskomfort, możesz mieć do czynienia z przeczulicą skóry, czyli hiperestezją. To nie tylko objaw nadwrażliwości – to realny problem neurologiczny lub dermatologiczny, który może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Co powoduje przeczulicę, jak ją odróżnić od zwykłej wrażliwości i czy można ją leczyć? Sprawdź, czym dokładnie jest hiperestezja i jak sobie z nią radzić.

Najważniejsze informacje:

  • Przeczulica skóry (hiperestezja) to nadmierna reakcja skóry na bodźce dotykowe, często o charakterze bólowym.

  • Objawia się uczuciem pieczenia, kłucia, bólu lub nadwrażliwości na dotyk, temperaturę lub tarcie.

  • Może mieć przyczyny neurologiczne, psychiczne, infekcyjne lub dermatologiczne.

  • Leczenie zależy od przyczyny – obejmuje m.in. farmakoterapię, fizjoterapię i pielęgnację skóry.

  • Przeczulica nie jest chorobą samą w sobie, ale objawem, który zawsze wymaga diagnostyki.

Czym jest przeczulica skóry i jak się objawia?

Przeczulica skóry, znana również jako hiperestezja, to stan, w którym skóra reaguje nadmiernie na bodźce, które normalnie nie powinny powodować dyskomfortu. Osoby dotknięte tym problemem skarżą się na uczucie pieczenia, mrowienia, kłucia, a nawet bólu podczas kontaktu skóry z odzieżą, dotykiem, wiatrem czy wodą. Objawy mogą być miejscowe (np. tylko na plecach, twarzy lub nogach), ale również rozległe – obejmując całe ciało.

Wrażenie bólu jest realne, nawet jeśli nie ma widocznych zmian skórnych – to efekt nadreaktywności układu nerwowego. Przeczulica może towarzyszyć różnym chorobom, stanom zapalnym lub być wynikiem uszkodzenia nerwów. W niektórych przypadkach pojawia się nagle i znika samoistnie, w innych utrzymuje się miesiącami, znacznie utrudniając codzienne funkcjonowanie.

Jakie są możliwe przyczyny przeczulicy?

Przeczulica skóry może mieć wiele przyczyn – od łagodnych i przejściowych po poważne, wymagające leczenia specjalistycznego. Często jest objawem innych schorzeń, a nie samodzielną jednostką chorobową. Jedną z najczęstszych przyczyn jest uszkodzenie lub podrażnienie nerwów czuciowych, np. w wyniku półpaśca, neuropatii cukrzycowej czy chorób neurologicznych, takich jak stwardnienie rozsiane.

Do innych możliwych przyczyn zaliczamy także infekcje wirusowe (np. COVID-19), przewlekły stres, depresję, zaburzenia lękowe, a nawet przewrażliwienie psychiczne. Przeczulica może występować również w przebiegu chorób autoimmunologicznych, problemów z tarczycą czy niedoborów witamin z grupy B.

U części osób hiperestezja pojawia się także po silnym bodźcu – jak oparzenie słoneczne, intensywny peeling lub zabieg dermatologiczny – i znika po kilku dniach. Niezależnie od przyczyny, kluczowe jest jej ustalenie, ponieważ leczenie przeczulicy polega głównie na wyeliminowaniu czynnika wywołującego.

Przeczulica a choroby neurologiczne – jakie mają związek?

Przeczulica skóry bardzo często ma podłoże neurologiczne i może być jednym z pierwszych objawów uszkodzenia nerwów obwodowych lub ośrodkowego układu nerwowego. Szczególnie charakterystyczna jest dla takich schorzeń jak neuropatie (np. cukrzycowa, alkoholowa), stwardnienie rozsiane, neuralgia nerwu trójdzielnego czy półpasiec. W tych przypadkach dochodzi do nadmiernego pobudzenia lub uszkodzenia zakończeń nerwowych, co prowadzi do zniekształconego odbierania bodźców – np. zwykły dotyk odczytywany jest jako ból.

Przeczulica może również towarzyszyć migrenom, fibromialgii czy zespołowi przewlekłego zmęczenia, w których układ nerwowy funkcjonuje w sposób nadreaktywny. U części osób pojawia się po infekcjach wirusowych, takich jak COVID-19, kiedy dochodzi do zaburzeń w przewodzeniu impulsów nerwowych. W takich przypadkach przeczulica bywa długotrwała, a jej leczenie wymaga kompleksowego podejścia neurologicznego, czasem również wsparcia psychoterapeutycznego.