Kwas szikimowy – co to jest i jakie ma zastosowanie w kosmetyce?

Co to jest kwas szikimowy?

Kwas szikimowy to organiczny związek chemiczny pochodzenia roślinnego, który coraz śmielej wchodzi do świata kosmetologii jako łagodna, a przy tym niezwykle skuteczna alternatywa dla popularnych kwasów AHA i BHA. Najczęściej pozyskiwany jest z anyżu gwiaździstego, a jego działanie zostało docenione zarówno przez producentów dermokosmetyków, jak i specjalistów wykonujących zabiegi gabinetowe. Co ciekawe, kwas szikimowy był dotąd bardziej znany w farmacji, gdzie stosowano go jako półprodukt przy syntezie leków przeciwwirusowych. Dziś zyskuje popularność także w kosmetyce, między innymi dzięki markom takim jak Nacomi, Bielenda czy The Ordinary.

Z punktu widzenia chemii kwas szikimowy należy do hydroksykwasów, jednak w odróżnieniu od bardziej agresywnych kwasów AHA (jak glikolowy czy migdałowy), działa łagodniej i jest lepiej tolerowany przez cerę wrażliwą, naczynkową oraz problematyczną. Właśnie dlatego pojawia się coraz częściej w tonikach, peelingach oraz kremach o działaniu złuszczająco-regenerującym.

Warto zaznaczyć, że produkty z tym składnikiem (np. Nacomi Next Level kwas szikimowy 5%) są często polecane jako rozwiązanie dla osób zmagających się z przebarwieniami, trądzikiem, a także szorstkością i ziemistością cery. Dzięki działaniu antybakteryjnemu i przeciwzapalnemu kwas szikimowy znalazł również swoje zastosowanie w zabiegach gabinetowych – np. jako kwas szikimowy peel mission lub w formie peelingu z dodatkiem kwasu szikimowego i mlekowego, które oferuje m.in. Bielenda Professional 45+.

Coraz częściej mówi się o tym, że kwas szikimowy można stosować latem, co wyróżnia go spośród wielu innych substancji aktywnych o działaniu złuszczającym. Jest fotostabilny i nie wykazuje działania fotouczulającego, choć jak zawsze — nie zwalnia to z obowiązku stosowania SPF.

Podsumowując: kwas szikimowy to nowoczesny składnik aktywny, który działa skutecznie, ale łagodnie. Sprawdza się zarówno w codziennej pielęgnacji domowej, jak i w profesjonalnych zabiegach gabinetowych — zwłaszcza dla osób poszukujących kompromisu między skutecznością a delikatnością działania.

Kwas szikimowy – działanie i efekty

Kwas szikimowy działa na kilku poziomach — złuszcza, oczyszcza, regeneruje i przywraca równowagę mikrobiomu skóry. Mimo że jego działanie jest delikatne, efekty potrafią być bardzo wyraźne — zwłaszcza przy cerze problematycznej, z tendencją do trądziku, grudek, zaskórników i przebarwień potrądzikowych.

Złuszczanie i wygładzenie

Podobnie jak inne kwasy, kwas szikimowy rozluźnia połączenia między martwymi komórkami naskórka, co umożliwia ich szybsze złuszczenie. W przeciwieństwie jednak do mocniejszych kwasów (np. glikolowego), nie powoduje uczucia szczypania, przesuszenia czy łuszczenia się skóry na dużą skalę. Skóra staje się gładsza, bardziej świetlista i wyraźnie miękka w dotyku.

Działanie przeciwtrądzikowe i seboregulujące

Jednym z głównych powodów, dla których sięga się po produkty takie jak Nacomi kwas szikimowy, jest jego skuteczność w walce z niedoskonałościami. Kwas szikimowy wykazuje właściwości antybakteryjne – ogranicza rozwój bakterii Cutibacterium acnes odpowiedzialnych za zmiany trądzikowe. Działa też łagodząco i normalizująco — reguluje wydzielanie sebum, co sprawia, że skóra mniej się przetłuszcza, a pory stają się mniej widoczne.

Rozjaśnianie przebarwień

Dzięki hamowaniu enzymu tyrozynazy, kwas szikimowy wpływa również na proces melanogenezy, co czyni go sprzymierzeńcem w walce z przebarwieniami – zarówno tymi posłonecznymi, jak i potrądzikowymi. Wiele osób zauważa, że regularne stosowanie (np. toniku z kwasem szikimowym lub kremu) wyraźnie wyrównuje koloryt cery i nadaje jej świeżości.

Ochrona mikrobiomu i właściwości przeciwzapalne

Kwas szikimowy wpływa korzystnie na mikrobiom skóry – nie zaburza jego równowagi, co jest kluczowe przy cerze wrażliwej lub atopowej. Łagodzi mikrostany zapalne, zmniejsza zaczerwienienia i poprawia ogólną kondycję skóry, dzięki czemu można go stosować również przy skórze naczynkowej, z trądzikiem różowatym lub po zabiegach kosmetologicznych.

Działanie antyoksydacyjne

Jako naturalny antyoksydant, kwas szikimowy neutralizuje wolne rodniki, spowalniając procesy starzenia się skóry. To sprawia, że znajdziemy go także w kosmetykach przeciwzmarszczkowych (np. linia Bielenda 45+ kwas szikimowy), które łączą złuszczanie z pielęgnacją anti-aging.

Pierwsze efekty można zauważyć już po kilku dniach stosowania — cera staje się bardziej miękka, mniej przetłuszczona i wyraźnie odświeżona. Przy dłuższym stosowaniu (minimum 3–4 tygodnie), efekty obejmują redukcję niedoskonałości, rozjaśnienie przebarwień i ogólną poprawę struktury skóry.

Jak stosować kwas szikimowy?

Kwas szikimowy jest jednym z tych składników aktywnych, które można z powodzeniem stosować zarówno w pielęgnacji domowej, jak i w zabiegach gabinetowych. Jego delikatne, ale skuteczne działanie sprawia, że nadaje się nawet dla początkujących użytkowniczek kwasów – pod warunkiem przestrzegania kilku prostych zasad.

Kosmetyki z kwasem szikimowym do użytku domowego

Na rynku znajdziemy wiele formuł z kwasem szikimowym, w tym toniki, serum, peelingi enzymatyczne, a nawet kremy i maski nocne. Do najpopularniejszych produktów należą m.in. Nacomi Next Level Kwas Szikimowy 5%, Bielenda 45+, a także propozycje marek The Ordinary, Peel Mission, BasicLab czy Clarena. Stężenia w kosmetykach drogeryjnych wahają się zazwyczaj między 1% a 5%. Niższe są odpowiednie do codziennego użytku, wyższe – do stosowania 2–3 razy w tygodniu, zwłaszcza jeśli chodzi o toniki i serum.

Jak włączyć kwas szikimowy do pielęgnacji?

1. Oczyszczanie: zawsze zaczynaj od dokładnego demakijażu i oczyszczenia skóry.

2. Tonik lub serum z kwasem szikimowym: nakładaj je wieczorem na suchą skórę, omijając okolice oczu i ust.

3. Odczekaj kilka minut: Ddaj produktowi chwilę na działanie przed aplikacją kolejnych kroków.

4. Nawilżenie: po użyciu kwasu nałóż krem łagodzący lub silnie nawilżający – najlepiej z ceramidami, pantenolem lub alantoiną.

5. Ochrona przeciwsłoneczna: rano koniecznie używaj kremu z wysokim filtrem SPF 30–50, nawet jeśli produkt z kwasem szikimowym deklaruje możliwość stosowania latem.

Czy można stosować kwas szikimowy latem?

Tak, kwas szikimowy wyróżnia się spośród innych kwasów tym, że nie jest fotouczulający. To oznacza, że jego stosowanie latem jest bezpieczne — pod warunkiem obowiązkowej fotoprotekcji. To właśnie dlatego coraz więcej marek promuje go jako całoroczną alternatywę dla kwasów, które mogą uwrażliwiać skórę na promieniowanie UV.

Czy można łączyć kwas szikimowy z innymi składnikami aktywnymi?

Tak, pod warunkiem zachowania ostrożności. Można go łączyć z niacynamidem, kwasem hialuronowym, a nawet retinolem (przy stosowaniu naprzemiennym, np. co drugi dzień). Należy jednak unikać jednoczesnego stosowania z innymi silnymi kwasami złuszczającymi (glikolowy, salicylowy, migdałowy), aby nie doprowadzić do podrażnienia.

Popularne schematy pielęgnacji z kwasem szikimowym:

– wieczorem: tonik z kwasem szikimowym + krem regenerujący
– raz w tygodniu: maska lub peeling z kwasem szikimowym
– latem: kwas szikimowy + lekki SPF 50 i lekki krem nawilżający

Regularne stosowanie zgodnie z zaleceniami może znacznie poprawić wygląd cery – wygładzić ją, zredukować przebarwienia i niedoskonałości, bez efektu podrażnienia.

Kwas szikimowy – przeciwwskazania

Choć kwas szikimowy uznawany jest za jeden z łagodniejszych kwasów wykorzystywanych w kosmetyce, nie oznacza to, że jest całkowicie pozbawiony przeciwwskazań. Jak każdy składnik aktywny, wymaga odpowiedniego stosowania i świadomości, kiedy należy go unikać. Poniżej sytuacje, w których warto zachować ostrożność lub całkowicie zrezygnować z jego użycia:

• Skóra bardzo wrażliwa, podrażniona lub uszkodzona – jeśli Twoja skóra jest aktualnie podrażniona, mocno zaczerwieniona, łuszczy się lub jest uszkodzona (np. po zabiegach inwazyjnych, mikrodermabrazji, kuracjach dermatologicznych), lepiej wstrzymać się ze stosowaniem kwasu szikimowego. Nawet łagodne kwasy mogą nasilić dyskomfort, pieczenie i opóźnić regenerację skóry.
• Alergia na składnik – choć rzadko, zdarzają się reakcje alergiczne na kwas szikimowy lub inne składniki obecne w danym kosmetyku (np. konserwanty, substancje zapachowe). Jeśli zauważysz pieczenie, swędzenie lub pojawienie się grudek po użyciu produktu – natychmiast go odstaw i wykonaj próbę uczuleniową na małym fragmencie skóry przed kolejnym zastosowaniem.
• Ciąża i karmienie piersią – nie ma jednoznacznych badań, które wskazywałyby na szkodliwość kwasu szikimowego w ciąży, jednak przy każdej substancji aktywnej warto zachować szczególną ostrożność. Jeśli spodziewasz się dziecka lub karmisz piersią – skonsultuj się z lekarzem lub dermatologiem, zanim wprowadzisz jakikolwiek kwas do pielęgnacji.
• Stosowanie retinoidów lub innych silnych kwasów – choć kwas szikimowy można łączyć z retinolem przy odpowiedniej ostrożności, nie zaleca się stosowania go w tym samym momencie z innymi silnymi kwasami (np. glikolowym, salicylowym, laktobionowym). Może to doprowadzić do przeciążenia skóry i efektu odwrotnego od zamierzonego – czyli podrażnień, przesuszenia i nadwrażliwości.
• Zabiegi z naruszeniem ciągłości naskórka – po laserze frakcyjnym, dermapenie, mezoterapii igłowej czy głębokim peelingu chemicznym — skóra potrzebuje regeneracji. W takim wypadku kwas szikimowy może okazać się zbyt drażniący, dlatego jego wprowadzenie warto odłożyć na później, gdy skóra się wyciszy i odbuduje bariera hydrolipidowa.

Kwas szikimowy to składnik o wysokiej tolerancji, ale jak każdy aktywny kwas – wymaga rozwagi. Warto obserwować reakcję swojej skóry, a w razie wątpliwości skonsultować się z kosmetologiem lub dermatologiem, szczególnie jeśli planujesz stosować kilka mocnych składników równocześnie.

Podsumowanie

Kwas szikimowy to jeden z najbardziej obiecujących składników aktywnych w nowoczesnej kosmetologii. Łączy skuteczność działania kwasów z wyjątkową łagodnością, dzięki czemu świetnie sprawdza się w pielęgnacji skóry wrażliwej, trądzikowej, z przebarwieniami czy problemami z nadprodukcją sebum. Regularne stosowanie kosmetyków z tym składnikiem – takich jak toniki, kremy czy peelingi od marek Nacomi, Bielenda, The Ordinary czy Peel Mission – może zauważalnie poprawić kondycję skóry, wygładzić ją, rozjaśnić oraz zredukować niedoskonałości.

Ważne jednak, by stosować kwas szikimowy z głową – odpowiednio dobrać stężenie, częstotliwość aplikacji oraz nie zapominać o ochronie przeciwsłonecznej, szczególnie latem. Chociaż jest fotostabilny i uważany za kwas całoroczny, to każda pielęgnacja z kwasami wymaga odpowiedzialności.

Dla osób szukających skutecznego, ale delikatnego sposobu na złuszczanie, wyrównanie kolorytu i walkę z trądzikiem bez ryzyka podrażnień, kwas szikimowy będzie strzałem w dziesiątkę.