Jak dbać o septum? Praktyczny przewodnik po pielęgnacji przekłucia nosa

Septum to przekłucie przegrody nosa – ale wbrew pozorom nie chodzi o twardą chrząstkę. Profesjonalny piercer przekłuwa tzw. „sweet spot”, czyli cienką warstwę skóry i błony śluzowej między chrząstką a dnem nosa. To miejsce znajduje się tuż powyżej kolumienki – miękkiej części oddzielającej nozdrza. Dzięki temu zabieg jest stosunkowo mało bolesny i goi się dość sprawnie, o ile jest wykonany prawidłowo.

Jak wygląda samo przekłucie?

Zabieg wykonuje doświadczony piercer w sterylnych warunkach. Przed przekłuciem dezynfekuje się wnętrze nosa i lokalizuje właściwy punkt przekłucia. Następnie, za pomocą specjalnej igły i prowadnicy, wykonuje się otwór i od razu zakłada kolczyk – zwykle typu horseshoe lub circular barbell. Sam moment przekłucia trwa dosłownie kilka sekund i najczęściej porównywany jest do łzawiącego ukłucia – nieprzyjemnego, ale krótkiego.

Co ważne – dobrze zrobione septum można schować, obracając kolczyk do wnętrza nosa (tzw. „flip-up”), co bywa przydatne np. w pracy lub w sytuacjach, gdy nie chcemy go eksponować.

Septum zyskało ogromną popularność m.in. dlatego, że pasuje niemal do każdego kształtu nosa i daje dużo swobody w wyborze biżuterii – od subtelnych ringów po ozdobne clickery. Jednak zanim zaczniemy eksperymentować z dodatkami, trzeba przejść przez proces gojenia – i zadbać o niego wyjątkowo uważnie.

Gojenie septum to proces indywidualny – u większości osób trwa od 6 do 8 tygodni, ale w niektórych przypadkach może przedłużyć się nawet do 3 miesięcy. Wpływ na tempo regeneracji mają zarówno czynniki biologiczne, jak i to, jak dbasz o przekłucie na co dzień.

Co może przyspieszyć gojenie?

– codzienne przemywanie solą fizjologiczną,
– unikanie dotykania kolczyka,
– zdrowa dieta i odpowiednia ilość snu,
– niepodrażnianie przegrody (np. przez wycieranie nosa, spanie na twarzy, noszenie okularów na niskim grzbiecie nosa).

Co spowalnia gojenie septum?

– dotykanie kolczyka brudnymi rękami,
– obracanie biżuterii w ranie,
– korzystanie z niewłaściwych środków (np. spirytus, woda utleniona, maści),
– nieodpowiednia higiena jamy nosowej,
– osłabiona odporność lub choroba,
– alergia na metal w kolczyku.

Warto pamiętać, że brak widocznego zaczerwienienia nie oznacza, że kanał przekłucia już się zagoił. Skóra może wyglądać zdrowo na zewnątrz, ale wewnętrznie nadal się regeneruje. Zbyt szybka zmiana kolczyka lub zaniedbanie pielęgnacji może skutkować stanem zapalnym, podrażnieniem lub nawet blizną.

Dlatego najlepiej uzbroić się w cierpliwość i traktować septum jak świeżą ranę – bo dokładnie tym na początku jest.

Pierwsze tygodnie po przekłuciu są kluczowe – właśnie wtedy najłatwiej o infekcję, podrażnienie i komplikacje. Dlatego codzienna pielęgnacja septum powinna być delikatna, systematyczna i bezpieczna. Oto, jak to robić krok po kroku.

1. Myj ręce przed każdym kontaktem z przekłuciem
To absolutna podstawa. Zanieczyszczenia z dłoni są jedną z głównych przyczyn infekcji. Dotykasz kolczyka? Najpierw dokładne mycie rąk.

2. Przemywaj przekłucie solą fizjologiczną 2 razy dziennie
Sól fizjologiczna (NaCl 0,9%) to łagodny, bezpieczny środek, który oczyszcza ranę bez podrażniania. Najlepiej nanosić ją na gazik i delikatnie przemywać obie strony nosa – bez wciskania go do środka i bez obracania kolczyka.

3. Nie ruszaj, nie obracaj, nie kręć
Mimo że może korcić, absolutnie nie poruszaj biżuterią – to jeden z najczęstszych błędów. Obracanie kolczyka w ranie wydłuża gojenie i zwiększa ryzyko zakażenia.

4. Uważaj przy myciu twarzy i noszeniu ubrań przez głowę
Unikaj ciągnięcia za kolczyk – np. podczas zdejmowania swetra czy wycierania twarzy ręcznikiem. Może to mechanicznie uszkodzić przekłucie.

5. Zadbaj o powietrze i mikroklimat wokół nosa
Jeśli często przebywasz w klimatyzowanych pomieszczeniach lub w ogrzewanych, suchych wnętrzach – warto nawilżać powietrze. Błony śluzowe szybciej się regenerują w odpowiednich warunkach.

Pierwsze dni po przekłuciu mogą wiązać się z lekkim obrzękiem, uczuciem ciepła lub nawet delikatnym krwawieniem – to normalne. Jednak przy dobrej pielęgnacji te objawy szybko ustępują, a septum goi się bez problemów. Sekret? Nie przeszkadzać ciału w naturalnym procesie regeneracji.

Czego nie robić ze świeżym septum?

Świeżo po przekłuciu septum wymaga wyjątkowej delikatności. Nawet jeśli wszystko wygląda dobrze, łatwo o błędy, które mogą skończyć się bólem, infekcją lub trwałym śladem. Oto najczęstsze rzeczy, których absolutnie należy unikać, jeśli zależy Ci na zdrowym gojeniu:

1. Nie obracaj kolczyka w ranie
To najczęstszy i najbardziej szkodliwy mit. Biżuteria NIE powinna być kręcona, przesuwana ani ruszana – obracanie tylko rozrywa świeżą ranę, wprowadza bakterie i spowalnia gojenie.

2. Nie używaj spirytusu, wody utlenionej ani maści antybakteryjnych
Choć mogą się wydawać „dezynfekujące”, te środki są zbyt agresywne. Podrażniają śluzówkę nosa, mogą wywołać pieczenie, wysuszenie, a nawet opóźnić regenerację.

3. Nie śpij na twarzy i nie uciskaj nosa
Presja na przekłucie może nie tylko boleć, ale też przesunąć kolczyk lub naruszyć proces gojenia. Śpij na plecach lub na boku z odpowiednią poduszką.

4. Nie zmieniaj kolczyka zbyt wcześnie
Pokusę zmiany biżuterii zostaw na później – najlepiej po min. 6–8 tygodniach i tylko wtedy, gdy nie ma już objawów podrażnienia. W razie wątpliwości – lepiej udać się do piercera.

5. Nie dotykaj kolczyka bez potrzeby
Każde dotknięcie to ryzyko przeniesienia bakterii. Jeśli nie musisz – nie ruszaj. Nawet do przemywania używaj gazika lub wacika, a nie palców.

Unikanie tych błędów to połowa sukcesu w pielęgnacji septum. Jeśli dasz swojemu ciału spokój i czas, odpłaci Ci się szybkim gojeniem i pięknym efektem bez powikłań.

Jakich preparatów używać, a czego unikać?

W pielęgnacji świeżego septum mniej znaczy więcej – najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym preparatem jest sól fizjologiczna (NaCl 0,9%), dostępna w każdej aptece bez recepty. Nie zawiera dodatków, nie uczula, nie podrażnia, a jednocześnie delikatnie oczyszcza ranę z bakterii, osocza i drobinek naskórka.

Jak stosować sól fizjologiczną?

– użyj jednorazowego gazika lub czystego wacika,
– zwilż go solą i delikatnie przemyj okolice przekłucia z obu stron,
– nie wciskaj płynu do wnętrza nosa – wystarczy powierzchowne oczyszczenie.

Preparaty, których należy unikać:

– Spirytus, woda utleniona, Octenisept – zbyt agresywne, mogą uszkodzić komórki odpowiedzialne za regenerację.
– Maści i kremy antybakteryjne – utrudniają dopływ powietrza, zlepiają ranę i sprzyjają namnażaniu bakterii.
– Kosmetyki wokół nosa – podkłady, pudry czy toniki alkoholowe mogą podrażniać przekłucie, zwłaszcza jeśli dostaną się w okolice kanału.

Jeśli koniecznie chcesz sięgnąć po coś więcej niż sól, wybierz gotowe spraye na bazie soli morskiej do piercingu – są równie delikatne, a czasem wygodniejsze w aplikacji. Ale podstawowa zasada brzmi: nie eksperymentuj i nie traktuj septum jak wyprysku czy zadrapania. To świeże, delikatne przekłucie, które potrzebuje prostoty i regularności – niczego więcej.

Kiedy do piercera lub lekarza?

Chociaż lekkie zaczerwienienie, delikatna opuchlizna czy suchość w pierwszych dniach po przekłuciu są zupełnie normalne, warto wiedzieć, kiedy objawy powinny wzbudzić niepokój i skłonić do kontaktu z profesjonalistą.

Do piercera udaj się, gdy:

– coś Cię niepokoi, ale nie masz pewności, czy to infekcja,
– biżuteria się przesunęła lub uciska miejsce przekłucia,
– masz wątpliwości, czy możesz już zmienić kolczyk,
– pojawiły się nieestetyczne zmiany wokół kanału (np. grudki, ziarnina).

Do lekarza zgłoś się, jeśli zauważysz:

– silny ból, który nasila się z dnia na dzień,
– ropny wyciek o nieprzyjemnym zapachu,
– wyraźny obrzęk i zaczerwienienie promieniujące poza miejsce przekłucia,
– gorączkę lub inne objawy ogólne (dreszcze, osłabienie),
– twardy guz lub rozlane zapalenie w okolicach nosa.

Nie próbuj leczyć infekcji na własną rękę, np. stosując antybiotyki „po znajomości” czy domowe metody. Septum znajduje się w okolicy jamy nosowej, która ma kontakt z układem oddechowym i mózgiem – powikłania mogą być groźne. Dlatego w razie wątpliwości lepiej działać szybko i konsultować się z piercerem lub lekarzem pierwszego kontaktu. Profesjonalna reakcja na wczesnym etapie to klucz do uniknięcia poważniejszych problemów.

Jak dbać o zagojony septum?

Kiedy przekłucie w końcu się zagoi (czyli po około 6–12 tygodniach), nie oznacza to, że można o nim całkowicie zapomnieć. Zagojony septum również wymaga pielęgnacji – choć już nie tak intensywnej jak świeży. Dzięki kilku prostym nawykom zachowasz zdrowie skóry i błony śluzowej, a biżuteria będzie prezentować się estetycznie.

1. Utrzymuj higienę, ale nie przesadzaj
Wystarczy myć twarz i okolice nosa jak zwykle, ale warto od czasu do czasu przemyć septum letnią wodą z dodatkiem delikatnego mydła bezzapachowego – zwłaszcza jeśli nosisz mocno ozdobną biżuterię.

2. Czyść biżuterię raz na tydzień
Zwłaszcza jeśli nosisz kolczyk na stałe – usuwa się w ten sposób zanieczyszczenia, sebum i resztki kosmetyków. Najlepiej wyjąć kolczyk, umyć go wodą z delikatnym mydłem, opłukać i osuszyć czystą chusteczką.

3. Unikaj kosmetyków na bazie alkoholu w okolicy nosa
Nie tylko mogą podrażnić błony śluzowe, ale też w dłuższej perspektywie przesuszać i zaburzać barierę ochronną skóry.

4. Zmieniaj biżuterię ostrożnie
Po zagojeniu możesz eksperymentować ze stylem, ale rób to delikatnie i najlepiej po kąpieli, gdy kanał przekłucia jest nieco bardziej elastyczny. W razie problemów – poproś piercera o pomoc.

5. Obserwuj swoje ciało
Jeśli po dłuższym czasie od przekłucia zauważysz nagłe zaczerwienienie, opuchliznę, guzki – to może być oznaka podrażnienia lub tzw. ziarniny. Warto wtedy skonsultować się z piercerem lub dermatologiem.

Zadbany septum będzie nie tylko komfortowy w noszeniu, ale też ozdobą, którą z dumą można eksponować. Regularna, łagodna pielęgnacja pozwala cieszyć się nim przez długie lata – bez powikłań, bez nieprzyjemnych niespodzianek.